Απόσπασμα από την παρουσίαση στον ΙΑΝΟ του βιβλιου της ΙΩΑΝΝΑΣ ΧΡΗΣΤΟΥ "Ο ΘΕΟΣ ΜΕ ΘΥΜΟΝ"
.....................................................................................................................................................................
..........Το βιβλίο λοιπόν της Ιωάννας το χάλασα.
Πάτησα πάλι μαζί της στο προξενείο, ούρησα συνδρομητικά στο κύπελλο της ώστε να πάει μετανάστης στην Γερμανία, με μια απορία που ίσως απόψε μου λύσει.
Εφόσον η Γερμανία ήταν υπεύθυνη για την διάλυση όλης της Ευρώπης μαζί και της χώρας
Εφόσον ήταν υπεύθυνη και για τα παρεπόμενα του πολέμου αυτού, Ορφάνια, Πείνα. Ανεργία. Καταστροφή παραγωγικών μονάδων. Υπόθαλψη διχονοιών…..
Άρα και υπεύθυνη για το μετέπειτα μεταναστευτικό ρεύμα της εποχής, ΔΕΝ ΑΞΙΖΕ, έστω και συμβολικά να κάνει απρόσκοπτα αυτήν τη προσφορά του «χρυσαφένιου της»;

Σκέφτηκα πως εδώ θα επενέβη η μυστήρια η δυσερμήνευτη φύση της γυναίκας.
Η οποία γυναίκα αφενός δεν αρέσκεται στην χωροχρονική οριοθέτηση που υπάρχει μέσα στο Γερμανικό προξενείο «Τέλειωνε κυρά μου μεσημέριασε, ξεμπέρδευε κι άδειασέ μας την γωνιά» λες και η ταχύτητά της θα καθόριζε την ικανότητά της να προσαρμοστεί στις ταχύτητες της Γερμανικής βιομηχανίας….
ΑΠΌ ΤΗΝ ΆΛΛΗ βαθιά της ίσως και να μην επιθυμεί την μετανάστευση και με όπλο το ίδιο το σώμα της εμποδίζει το ταξίδι αυτό, αναστέλλοντας ασυνείδητα την λειτουργία της, αλλά που επίσης έχει κάθε δικαίωμα να ορέγεται τις δυνατότητες που θα της προσφερθούν αν ανοίξει την άλλη πόρτα, αν αδράξει την ευκαιρία.

Έτσι ΕΥΡΙΣΚΌΜΕΝΗ σε σύγχυση θα έλεγα, δέχεται την προσφορά της φίλης της και με το τρικ που προαναφέραμε, παίρνει το διαβατήριο ώστε να κυνηγήσει το όνειρο.

Έχουμε συναντήσει στην λογοτεχνία σελίδες όπου η φιλία μπορεί να αποδειχτεί, να βεβαιωθεί , η να διασωθεί με στέρηση η προσφορά. Έτσι έχουμε αποδεχτεί το Αίμα, τη Τροφή, τον Έρωτα, το Πλούτο, ως επιβεβαιώσεις μιας φιλικής σχέσης, η σαν αιτίες ακύρωσης φιλίας.
Κι έρχεται εδώ η Ιωάννα, με έναν άλλο τρόπο, να
επισφραγίσει τη σχέση των δυο γυναικών.
«Το δοχείο με τα ούρα της.»
Για να αποδείξει περίτρανα ότι στην φιλία πρέπει να δίνεις, ακριβώς Ό,τι χρειάζεται ο άλλος.

Η Ιωάννα θεωρώ ότι με όργανο τις ηρωίδες της
υπερασπίζεται την μνήμη.
Οι ηρωίδες της οι οποίες μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της ιστορίας του τόπου, δημιουργήσανε μικρές προσωπικές ιστορίες αντίστασης που δεν πήγαν χαμένες αλλά αποτυπώθηκαν μέσα στους άλλους έστω και ασυνείδητα, ώστε μετά από γενιές γενεών, κάποια χαρακτηριστικά τους πιθανόν και να θεωρηθούν εγγενή.
Η ιστορία αναδιπλώνεται από τα χρόνια του εμφυλίου ΚΑΙ ΜΕΤΆ. Αν και ότι δεν υπάρχει «ιστορία» με την στενή έννοια του όρου. Υπάρχουν ιστορίες ζευγών.
Η ιστορία των δυο γυναικών, της Τασίας και της Ειρήνης είναι Ο ΚΑΜΒΆΣ όπου θα ακουμπήσουν οι επιμέρους ιστορίες που εξελίσσονται ως επί το πολύ ανά ζεύγη.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΑ;
Της Φωτεινής και της -Μαύρης που σαν δύο αντίθετα διαμορφώνουν το Όλον. Και που η έννοια αυτή της ολότητος θα γίνει συνείδηση Με την απώλεια. Τον μόνο τραγικό τρόπο που η ζωή χρησιμοποιεί, ώστε να καταστεί η γνώση τέτοια, που να υπερβαίνει και την ίδια.

Της Αρχόντως με τον παπά-Λάμπρο. Ζευγάρι άκαιρο και μοιραίο θα έλεγε κανείς εφόσον η Αρχόντω είναι το ξένο αυτό που έστω και με την θέαση ικανό να σπείρει «καινά δαιμόνια» και άρα το επικίνδυνο για την κοινωνική συνοχή.

Έχουμε τη Μαύρη με τον Παπά-Λάμπρο. Αφ ενός τον εκπρόσωπο της θρησκείας και αφετέρου τη Μαύρη. Ένα κράμα παράξενο, όπου το ένα της μάτι αγκαλιάζει την λογική με το άλλο ερωτοτροπεί με τις ρίζες της δεισιδαιμονίας.
Η Μαύρη και ο παπάς, είναι ουσιαστικά δύο εξουσίες. Που ενώ δείχνουν αντίθετες, μπορούν να συνεργάζονται η και ασκούν πίεση η μια επί της άλλης. Κι αυτό διότι και οι δύο αντλούν την δύναμη τους από το ίδιο σημείο. Το φόβο του ανθρώπου.

Η Αρχόντω με την Μαύρη. Είναι η σιωπηρή και επίμονη επίθεση του διαφορετικού (που είναι η Αρχόντω) στην συνοχή της κοινότητας που αντιπροσωπεύεται από την Μαύρη. Είναι η αντίθεση που θα παύσει, μόνο με την ΟΡΙΣΤΙΚΉ αποχώρηση της μιας εκ των δυο.

Ένα άλλο ζευγάρι ο Σώτος με τη Μαργαρώ όπου ο ένας μπορεί να χαλάσει η να σώσει τον άλλον.
Εικόνες: Ο Σώτος να σκάβει για να θάψει τη Μαργαρώ

Ο Σπύρος, με την φθίση του, ο Πάνος και η καταστροφή του βιβλίου ο Μάρκος στην διαρκή του απουσία να τροφοδοτεί τα όνειρα της Τασίας.
Και τέλος η μια από τις αγάπες που δεν ευδοκίμησαν, ανάμεσα στον Πέτρο και τη Φωτεινή Λες και το τέλος αυτό να ήταν η τιμωρία που η Φωτεινή για άλλη μια φορά δεν τήρησε το έθος, και ανάρτησε ανάποδα την σημαία του σχολείου, η για το ότι μέχρι τότε αμφισβητούσε τον έρωτα με όλες τις δυνάμεις της.
Αφησα τελευταίο το ζεύγος της Αρχόντως με τον Κωνσταντίνο.
Μάνας με γιου. Και άρα εν δυνάμει Σχέση επικίνδυνη.
Εδώ θα παρακολουθήσουμε με έκπληξη, μάνα που έχει το θάρρος να δηλώνει ότι δεν επιθυμεί το παιδί αυτό και ακόμα περισσότερο, ότι δεν επιθυμεί να το αγαπήσει.
Και εν συνεχεία υπαινικτικά αρχικά, περισσότερο ευθαρσώς κατόπιν, κατά πόσο αυτή η απόρριψη θα μπορούσε να αποβεί επικίνδυνη από την πλευρά του Κωνσταντίνου.
Μια Εικόνα που μου δημιούργησε τέτοια φρίκη ώστε συμπόνεσα την Αρχόντω ήταν η εξής: Με τα μάτια του μυαλού της έβλεπε κιόλας τον τραγόπαπα κουλουριασμένο εμβρυϊκά, να της πλακώνει το στομάχι και να βυζαίνει αχόρταγα, ζουλώντας την με τα δάχτυλα, το γαλατάκι της που χανόταν άδικα σε αυτό το στόμα, σε αυτά τα γένια, σε αυτό το ξένο, πάνω απ’ όλα σώμα.Φρικη!

Θα έρθω τώρα στον Κωνσταντίνο. Ένα αγόρι ανεπιθύμητο, φύση ελαφρά παραλογισμένη από την έλλειψη της μητρικής αγάπης, θα Θανατώνει γάτες, θα πιλατεύει ζώα, θα επιχειρήσει να σκοτώσει την μάνα του.
Αργότερα θα προσπαθήσει με τρόπο δόλιο (που μόνο στο τέλος θα αποκαλυφθεί) να κρατήσει κοντά του την μόνη που τον νοιάστηκε, την Τασία. Κλέβοντάς της όμως την δυνατότητα να ευτυχήσει.

Η Ιωάννα ντύνει με τα χρώματα της πεταλούδας μονάρχης, τον Κωνσταντίνο. Δηλαδή τον έχει ετοιμοπόλεμο, ακόμα και για πολέμους ανίερους. Ο Κωνσταντίνος πάντα θα τρώει καραμέλες που το περιτύλιγμά τους έχουν την πεταλούδα «ΜΟΝΑΡΧΗ» είδος που επιφέρει στο θύμα του ανικανότητα αντίδρασης, προδίδει και γίνεται υπαίτιος φονικού…σαν Μονάρχης πραγματικός, ασύδοτος, ασυνείδητος, που προσυπογράφουν οι ελλείψεις την ζωή του.

Η Ιωάννα Χρήστου, πιστεύω ότι θα παρασύρθηκε από τις μνήμες. Ξέρω πως όταν η ιστορία είναι αληθινή, συμβαίνει να σε στοιχειώνει περισσότερο από την μυθοπλασία.
Έτσι την νοιώθω σε σημεία να βαριανασαίνει, αλλά ως φαίνεται κατέχει τον τρόπο, ώστε να τιθασεύει το κείμενο, ώστε να κυλάει με πάθος που όμως δεν σε εξουθενώνει.
Μπορείς να παρακολουθείς με ενδιαφέρον απτόητο, διότι εκεί που χρειάζεται θα χαλαρώσεις από ένα άσχετο-σχετικό στοιχείο που θα σε μάθει η και θα σου θυμίσει, ενώ παράλληλα θα δείξει την μικρή –μεγάλη εαυτότητα απέναντι στην μικρή-μεγάλη παγκοσμιότητα.

Η Συγγραφέας δεν μας δίνει ένα κείμενο εύπεπτο.
Το βιβλίο αυτό, είναι ένα τέχνημα που ενώ θέλει να δείξει προσιτό, μέσα του κρατά τη φιλοδοξία εκτός του να τέρψει την ψυχή και να διδάξει.
Πράγμα λίγο επικίνδυνο, που όμως γίνεται με τέτοιον τρόπο ώστε η ιστορία, η γνώση, η υπενθύμιση, ή η πληροφορία, προσφέρονται με τέτοιον υποδόριο θα έλεγα τρόπο, ώστε να τα απορροφάμε σχεδόν μαζί με το σώμα της αφήγησης.
Έτσι θα βρούμε ιστορικές αναφορές:
1) εισβολή Γερμανών στην Ελλάδα (γεννά η Αρχόντω)
1) Γιούρι Γκαγκάριν
3) αναφορές στην δράση, και τις προφητείες του Ρασπούτιν
4) Σχετικά με τις δολοφονίες στην πόλη Χουάρεθ
5)αναφορές στα ΚΑΡΤΈΛ των ναρκωτικών και στα σύμφωνά τους
6)Μετά την καταστροφή του Κόβεντρυ από την Γερμανική αεροπορία, δημιουργήθηκε η λέξη Koventrieren για να σημάνει τον αφανισμό του αντιπάλου.
7) ΒΟΜΒΑ ΣΤΟ Παγκόσμιο κέντρο εμπορίου

Αναφορές σε ταινίες Η καλλιτέχνες
1)Ταρκόφσκι (το όνομά μου είναι Ιβάν)
2) ΑΝΑΦΟΡΆ ΣΤΟ ΕΝ ΛΌΓΩ Σαιξπηρικό έργο από τον Γκρηγκορι Κόζιντσεφ
3) αναφορά στον Γαλάζιο Άγγελο του Στέρν-μπεργκ
4)αναφορά στην Μάρλεν Ντήτριχ ως «Τραγική Τσαρίνα»
5) θάνατος του Νουρέγιεφ τον Ιανουάριο του 1993

Αναφορές σε σημεία που κατά τρόπον καθόρισαν την πορεία του φεμινιστικού κινήματος,
1)Η συμβολική πράξη της φεμινίστριας Μαίρης Ρίτσαρσον που χτύπησε πίνακα του Βελάσκεθ στην εθνική πινακοθήκη του Λονδίνου
2) η δολοφονία του γιατρού που προέβαινε σε εκτρώσεις
3) στην Αλεξάνδρα Κολλοντάϊ, στην επαναστατική Ρωσία

θα βρούμε επίσης
1) Αστρονομικές νύξεις σχετικά με κομήτες πλανήτες τροχιές..
2) Αναφορά ΣΕ ποιητές στην Σαπφώ, στον Μαλακάση στον Ναζίμ ΧΙΚΜΈΤ
η σε έργα τους Άσμα Ασμάτων…
3) Λαικές δοξασίες,ήθη και έθιμα (ευνουχισμός ζώου)
1) Συνηθειες φυλών (Νούβα)
Το βιβλίο της Ιωάννας είναι γεμάτο εικόνες. Που από μόνες τους δεν θα μου έλεγαν και πολλά αν δεν συνοδεύονταν από την σοβαρότητα του χρονικού, την φαντασιακή υπέρβαση του μύθου, το ρεαλισμό της πάλλουσας ζωής.
Το βιβλίο επίσης θέτει ερωτήματα. Αλλά δεν επιδιώκει να δώσει απαντήσεις. Με σεβασμό στους ήρωές, επιτρέπει άλλοτε να τα απαντούν, άλλοτε να έχουν την ψευδαίσθηση μιας λύσης, η την πλάνη του αδιεξόδου.
Τελειώνοντας θα πω για το εκπληκτικό κεφάλαιο το Ωμεγα, όπου χάρηκα τον τρόπο που η συγγραφέας τονώνει το Εγώ της Ηρωίδας της μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις, ώστε να μην αφανιστεί η εαυτότητα της που προφανώς την θεωρεί ιερή, και το κεφάλαιο ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ με το οποίο τελειώνει το βιβλίο, και όπου για άλλη μια φορά δηλώνεται, η γκάμα της συγγραφέως, που πιστεύω πως από εδώ κι εμπρός θα μας συντροφεύει.
Διότι Έτσι κι αλλιώς πολύ επιθυμούμε να διαβάζουμε βιβλία τέτοιας ποιότητας, ώστε να μη γινόμαστε δολοφόνοι του πολύτιμου χρόνου μας.